woensdag 5 november 2014

Het was smullen, gisteren. Genieten. Het begint met een bericht in het AD: twee hoogbejaarde mannen klagen over de zorg die hun dementerende echtgenotes in het verpleeghuis ontvangen. Of eigenlijk: niet ontvangen want het is een tranentrekkend verhaal over vervuiling, onderbezetting en wanhoop.
Treurig, maar op zich niks bijzonders. Het verpleeghuis is het afvoerputje van de zorg waar we mensen laten wonen in omstandigheden die we onze huisdieren niet durven aandoen. Dit soort berichten zullen we blijven lezen totdat we als samenleving onze verantwoordelijkheid nemen.

En dan meldt Omroep West dat een van de klagers de vader van staatssecretaris langdurige zorg Martin van Rijn is, en dat de dementerende vrouw in het verpleeghuis 'bij wie de urine langs de enkels loopt' de moeder van de stas is.

Ik ken de zorg goed, zowel als gebruiker als beleidsmatig. Ik ken het politiek-bestuurlijke complex (de Kamer, het Ministerie, de uitvoeringsorganen) van binnen. Ik verdien mijn brood met journalisten het bos in sturen. En wie mijn blogjes leest weet dat ik een pesthekel heb aan het afbraakbeleid van de PvdA en de vrome woorden waarmee de voormalig sociaaldemocraten dat proberen te goed te praten.

Een casus als deze krijgt dus mijn volle aandacht.

Op een dag als gisteren vinden er twee processen gelijktijdig plaats, die elkaar beïnvloeden. Het eerste proces is dat van het journaille dat zich collectief op de zaak stort en een stroom van feitjes en meningen publiceert. Het tweede proces is dat van de knechtjes van de hoofdpersoon (de woordvoerders en politiek assistenten van de stas) die proberen de schade te beperken - 'damage control'. Want de bewindspersoon is nu de hoofdpersoon en zijn moeder die wegrot in het verpleeghuis en zijn vader die daarover klaagt niet meer dan een aanleiding.

Terug naar gisteren. Even later meldt GeenStijl dat het AD weet dat het om de ouders van de stas gaat maar dat onder druk van het Ministerie van VWS niet hebben gepubliceerd. Het is natuurlijk schandelijk dat het AD zwicht voor deze druk, maar het is ook stom van de knechtjes van de stas: je kan een krant wel onder druk zetten zoiets niet te publiceren maar je weet ook dat het onderwerp dusdanig brisant is dat dit eerder vroeg dan laat toch naar buiten komt en dan is niet alleen de reputatie van de bewindspersoon beschadigd maar die van het hele Ministerie.

Dan blijkt dat er nog een politicus betrokken is bij de kwestie: VVD-senator Heleen Dupuis is voorzitter van de Raad van Toezicht van de zorgaanbieder in kwestie. Of zij haar werk als toezichthouder naar behoren heeft gedaan, blijft vooralsnog onderbelicht. De zorgaanbieder, WZH, laat ondertussen weten dat een individuele casus meerdere aspecten kent, '... en daar kunnen we verder niet op ingaan.'
Maar (lokale) journalisten zullen gaan spitten en er zullen meer details over de kwaliteit van de zorg van WZH naar boven komen.

Het volgende belangrijke bericht is dat één van de twee klagers die avond bij Jeroen Pauw zal aanschuiven. Echter niet de vader van de stas, maar de andere echtgenoot, Ben Oude Nijhuis. Joop van Rijn wil niet, blijkt uit een bericht op de website van Pauw (met dank aan Cobie Groenendijk).


De mededeling dat Joop van Rijn niet durft te komen verdwijnt later van Pauws website. Onder druk van zorgaanbieder WZH?

Als de televisie zich op een zaak als deze stort, eist dat meteen de volle aandacht op. Want wie schuiven er nog meer bij Pauw aan? Daardoor blijft enigszins onderbelicht dat er nog steeds geen reactie van de stas is. Maar gelukkig, daar is Teletekst.


Tegen het ANP zegt de stas: 'Mijn persoonlijke situatie is mijn inspiratiebron geweest om in de politiek te gaan. Dat is geen geheim, ik heb het een paar weken na mijn aantreden in de Tweede Kamer gezegd. Dat de kwaliteit van zorg omhoog moet, wordt in heel Nederland breed gedeeld. Daarom is dat wat mij betreft de belangrijkste pijler onder de hervorming van de langdurige zorg.'

De reactie van Van Rijn junior roept vooral meer vragen op. Want wat heb je dan gedaan om de situatie in verpleeghuizen te verbeteren? Wat ga je nog doen, welke concrete plannen zijn er en hoeveel geld is daarvoor vrijgemaakt? En nu Van Rijn junior zijn privéleven als politieke legitimatie gebruikt willen we nog wel meer weten: wat heb je er persoonlijk aan gedaan om de omstandigheden van je moeder te verbeteren? Hoe vaak ga je eigenlijk bij haar op bezoek? En hoe valt je gedrag te rijmen met de oproep die je bij de EO deed: 'Kinderen moeten meer betrokken zijn bij de zorg voor hun ouders.' Ben je misschien ietwat hypocriet?

Terug naar Pauw. Behalve Ben Oude Nijhuis zal Lilian Marijnissen aanschuiven, het zorgbijtertje van Abvakabo FNV. Marijnissen is een scherp criticaster van het huidige zorgbeleid en zij zal dit schrijnende verhaal goed van context en achtergrond kunnen voorzien. Even hoop ik dat Van Rijn ook  bij Pauw zal optreden, maar dat is hem ongetwijfeld door zijn adviseurs ontraden. In een vlek moet je niet gaan wrijven.

En dan. Toch. Van Rijn komt naar Pauw. En daarom moet Marijnissen het veld ruimen.

Voor het vertrek van Marijnissen kunnen twee redenen zijn. Het zal een eis geweest zijn van de knechtjes van de stas: als Van Rijn de verbaal en inhoudelijk sterke Marijnissen tegenover zich krijgt, wordt hij gefileerd. Maar het kan ook een keuze van de redactie van Pauw geweest zijn: bij een tweestrijd tussen Marijnissen en Van Rijn verdwijnt het persoonlijke verhaal van Oude Nijhuis naar de achtergrond, terwijl hij juist de 'human interest' van het verhaal is. Hoe het ook zij: Oude Nijhuis zit tegenover Van Rijn, en het is dus aan Jeroen Pauw om de woordenbreier Van Rijn concrete antwoorden te laten geven.

Kijkt u zelf.



Het gesprek verloopt dramatisch. Oude Nijhuis is moedig en blijft correct, ook als hij vertelt dat hij onder druk is gezet om niet met zijn verhaal op televisie te verschijnen.


Maar het zijn vooral de een-tweetjes tussen Pauw en Van Rijn die je de moed in de schoenen doen zinken.
Van Rijn herhaalt keer op keer zijn kreet dat hij de zorg beter wil maken (zonder concreet te worden) en Pauw komt niet verder dan een aantal maal te vragen of er dan geen geld bij moet. Meer komen we niet te weten. Pauw verzaakt zijn taak als journalist en Lilian Marijnissen wordt node gemist. Op het optreden van Oude Nijhuis na is het een wanvertoning.

Is het dus verstandig van Van Rijn om bij Pauw aan te schuiven? Nee, niet op deze manier. Hij is vreselijk slecht voorbereid. Hij moet meer empathie met Oude Nijhuis tonen, hij moet vertellen wat hij persoonlijk doet om de omstandigheden van zijn moeder te verbeteren, hij moet met behulp van concrete voorbeelden duidelijk maken wat hij als bewindspersoon wel en niet kan doen en hoe zijn acties de zorg beter maken. Maar niets van dit alles. Hij en zijn knechtjes hebben verschrikkelijk slecht werk geleverd. Zijn haartjes zaten keurig in een scheiding, dat wel.

The day after. PvdA-ers proberen de schade te beperken.


Onvermeld daarbij blijft dat Van Rijn jarenlang directeur langdurige zorg op hetzelfde Ministerie van VWS is geweest en dus met zijn toenmalige PvdA-bazen medeverantwoordelijk voor de huidige stand van zaken. Onvermeld blijft ook dat de familie Van Rijn, waar het geld tegen de plinten klotst (hiervoor was Van Rijn baas van pensioenreus PGGM, tegen een aanzienlijk salaris) niet in staat was of wilde zijn om betere zorg voor moeder te organiseren.

Tot slot blijft de vraag over wie Van Rijn op zijn gedrag aanspreekt. In de politiek is dat natuurlijk Renske Leijten.


Maar wie gaat dat bij Van Rijn thuis doen?

Update: het gespit bij zorgaanbieder WZH is begonnen.


Update: in de Volkskrant beschrijft Gijs Herderscheê hoe de knechtjes op het Ministerie het Algemeen Dagblad verneukten.
op

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Abonneren op: Reacties posten (Atom)