De eenvoudige verklaring voor het Russische gedrag is natuurlijk dat ze zich ingesloten voelen. De twee kaartjes die ik in mijn vorige blog liet zien, maken dat duidelijk. Tijdens de hoogtijdagen van het Sovjet-imperium lag de grens met het perfide westen een stuk verder van Moskou dan vandaag de dag, nu de soldaten van de NAVO bij de buren in de tuin kamperen.
Huntington kent als oorzaak voor het geopolitiek geworstel een grote verklarende waarde toe aan verschillende typen beschaving, in dit geval onze Westerse en christelijke tegenover de christelijk-orthodoxe van Moskou en ommelanden. Volgens Huntington loopt die grens ongeveer hier.
Inderdaad, dwars door de Oekraïne. Het volgende kaartje geeft weer hoe de Oekraïners stemden in de presidentsverkiezingen van 1994. Kravchuk (het donker gekleurde gebied) was de Oekraïens-nationalistische kandidaat; zijn tegenstander Kuchma kreeg vlak voor de verkiezingen nog les in de Oekraïense taal. 'The election reflected, even crystalized, the split between Europeanized Slavs in western Ukraine and the Russo-Slav vision of what Ukraine should be. It's not ethnic polarization as different cultures.'
Huntington voorspelt in zijn boek (The Clash &c. is uit 1996) dat de Oekraïne mogelijk uit elkaar zal vallen, en dat het oostelijk deel zich vervolgens bij Rusland zal aansluiten. De meest waarschijnlijke uitkomst volgens Huntington is echter dat de Oekraïne intact zal blijven en gezellig met Rusland zal samenwerken, net zoals Frankrijk en Duitsland in Europa samenwerken.
Tot zover de kristallen bol van Huntington. In Europa willen de Fransen niets liever dan de Maginot-linie opnieuw opbouwen om zich tegen de egoïstische Duitsers te beschermen. En ook de agressieve Novorossiya-politiek van het Kremlin had Huntington niet voorzien.
Maar is die Novorossiya-politiek een uiting van een groot-Russisch beschavingsoffensief of een legitimatie van kille machtspolitiek? Ik denk het laatste. Poetin en zijn trawanten moeten alle zeilen bijzetten om Rusland overeind te houden en zelf aan de macht te blijven.
Het gaat namelijk erg slecht met Moedertje Rusland. De overheid is volkomen corrupt. De gemiddelde levensverwachting daalt (een Rus wordt net zestig) en een Russische vrouw krijgt maar 1,6 kind. De Russische gezondheidszorg bestaat niet meer. Studenten en wetenschappers verlaten het land. De Russische bevolking krimpt, van 145 miljoen nu naar 121 miljoen in het midden van deze eeuw.
Dus wat doet een dictatortje als het thuis wat ingewikkeld wordt? Je wakkert de nationalistische gevoelens van je onderdanen aan en je gaat over de grens een beetje knokken. Geopolitiek is bijzaak. Poetin is gevaarlijk omdat hij zijn persoonlijke positie wil handhaven. Dat maakt hem onberekenbaar. We moeten op van alles voorbereid zijn.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten