zaterdag 12 juli 2014

Ik las een bijzonder boek: Arabia Felix van Bertram Thomas. Thomas was een typische Engelse koloniaal ambtenaar die diverse posten bekleedde, zoals tussen 1925 en 1932 Minister van Financiën van Oman en Wazir (vizier) van de Sultan. Op de openingspagina van het boek staan zijn functies keurig opgesomd.


Voor de oplettende lezertjes: T.E. Lawrence is inderdaad de Lawrence of Arabia. Wie zijn Seven Pillars of Wisdom nog niet heeft gelezen, moet dat direct gaan doen.

Arabia Felix of 'gelukkig Arabië' is de naam die de klassieke geografen gebruikten voor het zuidelijk deel van het Arabisch schiereiland, wat nu Saoudi-Arabië en Yemen is.


Nu zouden we dit deel van de wereld nooit meer zo noemen. Yemen is bijna een failed state, met een dictator die uit alle macht islamistische opstandelingen van Al Qaeda probeert te bestrijden; tegelijkertijd is dit conflict ook een ouderwetse stammenoorlog. Saudi Arabië is een ordinaire dictatuur, mogelijk gemaakt door oliedollars.

In de jaren twintig was dit nog heel anders. De binnenlanden waren nog Terra Incognita; The Empty Quarter was nog nooit door een blanke doortrokken. Thomas zou de eerste zijn en dat zoiets groots nieuws was, bewijst dit knipsel uit de The New York Times van 23 februari 1931.


Thomas' reisverslag, dat in 1932 werd gepubliceerd, is natuurlijk de bekende opsomming van honger, dorst, hitte en andere ontberingen. Het is geen vakantiereisje.


Ook beschrijft hij de mensen, de cultuur, de religie, de stammen en de gebruiken, inclusief vrouwenbesnijdenis. Natuurlijk heeft Thomas een paternalistische koloniale visie op wat hij zo al tegenkomt, maar zelfs als je dat wegfiltert valt het op dat de Arabieren nog geen tachtig jaar geleden eigenlijk volkomen onontwikkeld waren.


De periode tussen de wereld die Thomas beschrijft en de dekolonisatie bestrijkt nog geen dertig jaar. En als je ziet wat voor puinhoop het daar nu is, durf ik de stelling aan dat het voor de mensen daar allemaal veel te snel gegaan is.
Ook voor ons is de dekolonisatie de grootste politieke vergissing van de twintigste eeuw geweest. Onze olie is veel te duur en terroristen gooien hier met bommen en blazen flatgebouwen op. Als in de goede oude tijd de inboorlingen onrustig waren, legden de Engelsen een kanonneerboot voor de kust of voerden een strafexpeditietje uit in het binnenland. En niet alleen de Engelsen waren hier goed in, ook wij hadden een rijke traditie: onze Van Heutsz, de 'dwinger van Atjeh' kon er ook wat van.

Het was voor de wereldvrede waarschijnlijk beter geweest als we de koloniën nooit hadden opgegeven. Dan had daar rust en orde geheerst en waren er geen dure oorlogen nodig geweest om de boel weer in het gareel te krijgen.

maandag 7 juli 2014

Diederik Samsom stopte op 10 mei met twitteren. De meeste politici vinden twitter geweldig om te demonstreren dat ze helemaal van deze tijd zijn en ook kunnen ze met zorgvuldig geregisseerde inkijkjes in hun persoonlijk leven laten zien dat ze toch - echt waar - heel gewone mensen zijn.
Politici krijgen op twitter natuurlijk ook een enorme bak stront over zich uitgekieperd. Dat je daar snel genoeg van hebt, snap ik. In dit land woont een groepje mensen die het kennelijk bon ton vinden om op internet helemaal los te gaan tegen alles en iedereen die ze niet aanstaan. Over dit fenomeen is al veel geschreven; ik volsta met te zeggen dat a) als je je als politicus op twitter &c. begeeft je dit moet accepteren en b) als ik ooit in dit land aan de macht kom er opeens geen tekort aan sociale huurwoningen meer is.
Als je twitter gebruikt om je politieke ideeën te promoten moet je ook bereid zijn om daar een serieuze discussie over aan te gaan. Twitter is een interactief medium, geen roeptoeter. Samsom ging die discussie aan, getuige deze twitter-wisseling die ik met hem had. Maar kennelijk is het hem nu toch teveel geworden.

Maar is al dat verbale braaksel dat die digitale tokkies zijn richting op kotsen de werkelijke reden dat Samsom stopt met twitteren? Ik denk het niet. Volgens enkele berichten in de pers (NRC, Volkskrant, HP/De Tijd) kan Samsom ook niet meer tegen de kritiek uit zijn eigen partij. Kortom, Samson heeft zich van de buitenwereld afgesloten en zijn laatste medestanders toegesnauwd dat ze hun bek moeten houden. En Samsom is niet de enige die de luiken heeft dichtgegooid. PvdA-zorgwoordvoerder Lea Bouwmeester blokkeert op twitter iedereen die kritiek heeft op het beleid van de PvdA.



Als je niet luistert, moet je het niet gek vinden als de kiezers je de rug toekeren. 2014 gaat de geschiedenis in als het laatste jaar van de PvdA.