maandag 25 februari 2013

Net zoals een geur kan ook een enkele zin je in één keer terugvoeren naar het verleden. Dat geuren dat kunnen weet iedereen sinds Marcel Proust in À la recherche du temps perdu eindeloos over madeleines zeurt. Ik heb het als ik carbolineum ruik, dan ben ik meteen terug bij de oude houten botenhuizen van Watersport Vereniging Aalsmeer aan de Kleine Poel van de Westeinder.
Terug naar die zin. We stonden voor de flat en een van ons vroeg: 'Haal jij de wagen?' Ik hoorde echter 'Harry, hol schon mal den Wagen' en ik was in één klap in het universum van Derrick.


Ik heb hier al eerder mijn liefde voor Britse detectiefjes en Duitse Krimi's gedeeld. Derrick neemt onder die Krimi's een bijzondere plaats in, al was het maar omdat de Oberinspektor het 25 jaar en 281 afleveringen volhoudt. Een collega-liefhebber heeft onlangs al die 281 afleveringen op Youtube geplaatst en dit door sneeuw verknalde Wochenende heb ik gebruikt om er een aantal van terug te kijken, te beginnen met de allereerste aflevering uit 1974, Waldweg.

Mijn herinneringen aan Derrick zijn vooral uit de jaren tachtig, toen hij (denk ik) iedere vrijdagavond 'live op Duitsland een moord oploste' om F. Jacobse te citeren. De afleveringen die door de Nederlandse omroep werden uitgezonden waren daarentegen minstens een jaar oud.
Hoofdrolspeler Horst Tappert was in de jaren tachtig al enigszins op leeftijd en de enige actie kwam van de hand van Derricks hulpje, Inspektor Harry Klein. Derrick zelf staarde vooral peinzend voor zich uit, later voortreffelijk gepersifleerd door de heren van Jiskefet, in een aantal afleveringen van Tampert.

Die eerste afleveringen uit de jaren zeventig laten een heel andere Derrick zien. Hij springt en schiet er op los, en zit zelfs achter de vrouwen aan. Wat dat betreft sluit de serie goed bij Britse (The Sweeney) en Amerikaanse (Shaft) tijdgenoten aan, maar dan wel ingetogen Duits. En de vrouwen waren mooi, in de jaren zeventig. Een bijzonder fraai exemplaar was Mayte Mateos, inderdaad, die donkere van het legendarische duo Baccara. Nog steeds doet zij mijn hart sneller kloppen.

Maar Baccara zat niet in Derrick. Frank Duval wel en Derrick deed in 1980 wat series als Miami Vice pas jaren later lukte: een enorme hit lanceren. Angel of Mine was niet om aan te horen, maar je kon geen radio aanzetten of het kweelde uit de luidspreker. Daarom hier nog  één keer.

Nu nog een chauffeur die Harry heet.

zondag 17 februari 2013

Iedere keer als ik bij de Appie scheermesjes aftik, voel ik me bestolen: Gillette Fusion, acht mesjes voor € 33,54. Dat is € 4,19 per mesje (in echt geld: tien gulden!) en omdat die krengen na vijf keer scheren bot zijn: € 0,84 per scheerbeurt. Overstappen op een ander merk dan maar? Wilkinson scheert niet lekker en wegwerpmesjes van willekeurig welk merk zijn zo slecht dat je ze vóór gebruik al moet weggooien.

Voor alle duidelijkheid: elektrisch scheren is geen scheren. Dat is grasmaaien.

Mijn ergernis over de prijsstelling van Gillette neemt toe als ik geconfronteerd wordt met het reclamegeweld van die firma. Roger Federer is een lul en ik wil niet via mijn scheerwerk meebetalen aan zijn aanwezigheid.
Maar nog irritanter dan de reclame's zijn die permanente zogenaamde productverbeteringen: van één naar twee naar vier mesjes, met voorglijstrip en naglijstrip en tegenwoordig zelfs met batterijaangedreven trilfunctie en dat doet me aan iets heel anders denken.

Scheren moet beter en eenvoudiger kunnen. Maar om terug te grijpen naar het klassieke, rechte kappersscheermes is gevaarlijk; de Engelsen noemen het niet voor niets een 'cutthroat razor'. Bovendien is het een hoop werk om zo'n mes goed scherp te houden. Nee, dat is een stap te ver.
Maar ik herinner me ook het enkele, losse mesje dat in een houder werd geklikt. Mijn vader gebruikte die, voordat hij overstapte op een Philips rotatiemaaier. Zou zo'n enkel mesje iets zijn? Zou het nog te koop zijn?


Geen marketingniche zo klein of het internet biedt het een podium. Ik leer al snel dat ik op zoek ben naar een DE oftewel 'double edged' safety razor en dat dit een uitvinding is uit 1904 van, jawel, King Gillette. Ook blijkt dat alles nog te koop is: houders in vele soorten en maten en ook zijn er nog veel fabrikanten van mesjes actief.
Gillette maakt deze oermessen niet meer, en uiteindelijk kies ik voor een Merkur 1904, een replica van de originele Gillette, maar nu afkomstig uit Solingen. Merkur maakt ook mesjes en is daarin niet de enige: uit Turkije komt Derby, uit Zuid-Korea Dorco, uit Rusland Astra, uit Egypte Shark en uit Japan Feather. Namen die associaties met een heel andere productgroep oproepen, maar dit terzijde.


Een goede scheerkwast, een Kent T4 met echte dasseharen, heb ik al. Ik besluit wel om mijn nondescripte scheerzeep van Vergulde Hand in te ruilen voor een iets luxere en enigszins nostalgische van Tabac. Ook koop ik een blokje aluin, want ik vrees bloederige toestanden.

Tientallen instructievideo's op Youtube waarschuwen: scheren met een DE safety razor is iets heel anders dan met zo'n modern ding. Het vergt techniek. Je moet korte halen maken, en vooral niet te veel drukken - het mesje moet het werk doen.
En o boy, dat doet het. Wat direct opvalt: je hóórt het mesje de baardharen afsnijden, met een prettig, raspend geluid. En het is strak glad. Je moet alleen in de bochtjes een beetje opletten, de hoek van het mesje ten opzichte van de huid moet goed blijven.
Om in nostalgische sferen te blijven sluit ik de scheerbeurt af met een flinke kledder Brut aftershave. En inderdaad, dat meurt nog net zo als in de jaren zeventig, toen de hele wereld naar Brut riekte.


Oh ja, een Merkur-mesje kost € 0,78 en gaat zeker vijf scheerbeurten mee. Dat is zestien cent per beurt!

donderdag 14 februari 2013

De bezuinigingen op de langdurige zorg die het kabinet Rutte/Asscher voornemens is, worden ingeleid met een buitengewoon cynische 'newspeak'. Zo wordt het verwijderen van deze noodzakelijke sociale voorziening geduid als 'de patiënt in zijn kracht zetten', oftewel: zoek het zelf maar uit. Het gedwongen beroep dat op familie en vrienden gedaan zal moeten gaan worden omdat verzekerde (en betaalde) rechten uit de AWBZ verdwijnen heet in deze terminologie 'van systemen naar mensen'. En dan heeft het kabinet ook nog de euvele moed om te beweren dat 'zorg moet aansluiten op het leven van mensen, in plaats van dat zij hun leven inrichten naar beschikbare zorg'. (Citaten uit brief van VWS aan de Tweede Kamer brief van 8 februari.)

Ik heb me hier al eerder opgewonden over het rechtse beleid van dit door de voormalig sociaal-democraten van de PvdA vormgegeven kabinet. Want als de PvdA niet voor de zwakkeren in de samenleving opkomt, voor wie dan wel? Haar leden, de graaiers in de (semi-) publieke sector? Maar dit terzijde.

Wat ik niet snap is waarom dit afbraakbeleid per se in positieve termen geduid moet worden. Denken ze in Den Haag dat we achterlijk zijn? Of hopen ze door 'frappez, frappez toujours', het langdurig inslijpen van de boodschap, dat we er toch langzaam in gaan geloven? Zo naief zijn ze toch niet?
Maar om te voorkomen dat het minder goed geïnformeerde grote publiek wel in de zogenaamde goede bedoelingen van de PvdA gaat geloven, moeten we de terminologie van het kabinet bestrijden: we moeten dit 'frame' vermijden en onze eigen woorden kiezen.

Goed gekozen woorden over de gevolgen van de voorgenomen bezuinigingen staan in een opiniestuk van Ellen Grootegoed, Diana van Dijk en Evelien Tonkens in de Volkskrant van 13 februari. Zij beschrijven uitstekend de consequenties voor de autonomie van gebruikers van langdurige zorg die door de bezuinigingen gaan ontstaan. Ik vrees alleen dat de premisse van Grootegoed, Van Dijk en Tonkens - de mens als autonoom burger, ook als zorggebruiker - niet door het kabinet wordt gedeeld. Het ook door de PvdA uitgedragen kabinetsstandpunt is immers: solidariteit bestaat niet.

woensdag 13 februari 2013

U kent inmiddels mijn voorkeur voor tabak en mijn enigszins nostalgische inslag. De mensen van het Polygoon-journaal maakten in 1958 de opdrachtfilm 'Lof der Tabak'. In 1958 was roken sociaal wenselijk gedrag: 'Ja steek eens op: wij mensen hebben dat nodig.'



PS
Als bovenstaand scherm niet werkt, probeer het dan via deze link.

zondag 10 februari 2013

Om in een vertegenwoordigende democratie, zoals we die in het Verlichte Westen kennen, iets voor elkaar te krijgen is een bundeling van stemmen nodig. Groepen kiezers vinden elkaar rond een gedeeld belang of een gezamenlijk idee. Die belangen en ideeën vallen vaak samen met een sociaal-economische of en/of demografische positie.
De concrete verschijningsvorm van zo'n groep kiezers is een politieke partij. Zo geredeneerd moet uit de acties van een partij dus af te leiden zijn welk belang een partij dient of welk idee zij vertegenwoordigt. Laten we dit model eens testen.

In de Verenigde Staten lukt dit heel aardig. De Republican Party vertegenwoordigt de kiezer met (veel) geld die dat het liefst zelf wil houden. Belasting betalen is taboe, de overheid is er alleen om een leger in stand te houden en iedereen die het niet zelf redt kan dood vallen.
De Democratic Party vertegenwoordigt kiezers die de staat meer als een onderlinge waarborgmaatschappij zien. Wie het alleen niet redt, wordt gesteund en om dat mogelijk te maken betaalt iedereen belasting - naar rato van zijn mogelijkheden. Volgens deze kiezers heeft de overheid ook een rol bij het creëren van voorzieningen die niet of niet goed door de markt gerealiseerd kunnen worden, zoals infrastructuur.
Deze twee groepen kiezers zijn niet alleen te onderscheiden in hun opvattingen, ook sociaal-economisch/demografisch zijn het verschillende groepen. De Democratische kiezer heeft niet alleen een opvatting over de rol van de staat, hij is ook degene die daadwerkelijk baat heeft bij een sociaal actieve overheid. Ethnische minderheden, laaggeschoolden, arbeiders, ouderen, zieken, gehandicapten - allemaal stemmen ze Democratic Party. De politieke opvatting en het welbegrepen eigenbelang vallen samen. Daarentegen moet de Republican Party het vooral van de rijken hebben, en van de boze, witte man van middelbare leeftijd, die terug wil naar de jaren vijftig.
Gewapend met deze kennis hadden Obama en Romney vorig jaar helemaal geen verkiezingscampagne hoeven voeren; het publiceren van hun respectievelijke programma's was genoeg geweest. Door de programma's goed te projecteren op kiezersgroepen was vooraf al duidelijk dat Obama niet kon verliezen en Romney niet kon winnen. Wie hier meer over wil weten moet FiveThirtyEight van cijfergoochelaar Nate Silver lezen. In onderstaande aflevering van The Daily Show wordt Silver geïnterviewd door Jon Stewart.


In het Verenigd Koninkrijk is er een nagenoeg zelfde situatie. De Conservative Party vertegenwoordigt de rijken en de gegoede middenklasse en voert een 'war on the poor' (hun nieuwste wapen is de 'bedroom tax'); Labour doet zijn best voor hen die het niet zo goed hebben getroffen.
De Liberal Democrats verstoren het beeld van deze fraaie dichotomie enigszins. Vroeger was dit de partij voor de gegoede middenklasse met een sociaal geweten, een groep kiezers die zich vooral rond een politiek idee verenigden. Op dit moment steunen de LibDems echter het repressieve beleid van de Conservatives. Peilingen wijzen uit dat de LibDems hiermee politieke zelfmoord hebben gepleegd.
Maar toch: ook in het Verenigd Koninkrijk vallen belangen en politieke opvattingen grotendeels samen en is er een partij die ze bedient.

Eens kijken of we de Nederlandse politiek volgens dit model kunnen duiden.

De VVD is de club voor mensen met geld. En als je geen geld hebt is dat jouw probleem. Dit is de basis voor hun verkiezingsprogramma en het beleid van het huidige kabinet. Knap van de VVD is overigens hoe ze dit politiek programma weten te vermommen als 'landsbelang', als in: 'In het belang van het land moet het huishoudboekje van de staat op orde worden gebracht.' Lees: we verlagen de uitkeringen en verzwaren de lasten voor de lagere inkomens omdat de staat onze koophuizen moet blijven subsidiëren. (En dit staat nog los van het feit dat een staat geen 'huishoudboekje' heeft dat op op orde gebracht moet worden, zie alhier.) De VVD is een belangenpartij vermomd als ideeënpartij.
Ook de SP past in het model: zij behartigt de belangen van laaggeschoolden en laagbetaalden. Volstrekt helder, en in deze tijden van crisis een garantie voor zetelgroei.
Zelfs de ondergang van het CDA laat zich volgens dit model verklaren: de kiezersgroep van het CDA is vooral demografisch bepaald en omdat de christenstemmer als belangengroep nagenoeg verdwenen is (en de christenstemmer die een ideële stem uitbrengt bij ChristenUnie en SGP terecht kan) is het einde van het CDA in zicht.
Geert Wilders gebruikt het model als marketinginstrument. Zijn primaire politieke doel is het bestrijden van de islam en in eerste instantie probeerde hij daarvoor met een programma van 'law and order' en repressie sympathiserende VVD-stemmers te winnen. Dat leverde echter niet genoeg op. Hij realiseerde zich vervolgens dat anti-islamgevoelens vooral bij sociaal-economisch minder bevoordeelde groepen leven en dus schreef hij op voor hen het betreffende deel van het verkiezingsprogramma van de SP over. Het leverde hem overigens niet veel op.
50Plus is de demografisch bepaalde belangenpartij bij uitstek en de Partij voor de Dieren de pure ideeënpartij.
GroenLinks verkeert volgens het model in een kansrijke positie. GroenLinks vertegenwoordigt niet een sociaal-economisch of demografisch gemarkeerde belangengroep, maar een groep kiezers die zich schaart rond de idee van een sociaal rechtvaardige samenleving, met respect voor individuele vrijheden. In het rijke en egalitaire Nederland is dit een vrij grote groep. Het 'groene' deel van het programma van GroenLinks vertegenwoordigt meer een idee dan een belang. Hoewel iedereen belang heeft bij een schone planeet, wordt dat nog niet altijd zo gezien.

D66 onttrekt zich enigszins aan het model. Wat het behartigen van belangen van sociaal-economisch of demografisch bepaalde groepen betreft, onderscheidt D66 zich in niets van de VVD. Op staatsrechtelijk en maatschappelijk gebied zijn de ideeën verdwenen. Het electorale succes van D66 laat zich dan ook alleen verklaren door de welsprekendheid van Alexander Pechtold en zijn (overigens te prijzen) stellingname tegen Geert Wilders en zijn islamofobie.

En dan PvdA. De PvdA vertegenwoordigt geen belangengroep meer en heeft letterlijk geen idee. Het verheffen van de arbeidersklasse is gelukt en daar is niets voor in de plaats gekomen. De SP heeft de positie als vertegenwoordiger van de nieuwe onderklasse overgenomen. (Overigens niet alleen in de politiek: ook de vakbonden zijn door SP overgenomen, een strategische meesterzet.)
Wim Kok zei het al: de 'ideologische veren moeten worden afgeschud'. Dat is gelukt. De PvdA vertegenwoordigt niemand en staat nergens meer voor.
Diederik Samsom gaf afgelopen donderdag een interview in EenVandaag, naar aanleiding van cijfers die lieten zien dat het kabinet Rutte/Asscher op geen enkele manier op een mandaat van de kiezers mag rekenen. Het was buitengewoon pijnlijk om te merken dat hij geen enkel idee heeft over hoe Nederland eruit moet zien, hoe hij dat wil bereiken en hoe hij daarbij de belangen van zijn kiezers wil realiseren. Ontluisterend.

Get Microsoft Silverlight
Bekijk de video in andere formaten.

maandag 4 februari 2013

De 3,7 miljard euro die de Nederlandse staat op tafel heeft gelegd om SNS Reaal te nationaliseren, wordt gewoon opgeteld bij het begrotingstekort. Minister Dijsselbloem ontwijkt de vraag of er daarom extra bezuinigd moet worden. Maar volgens de door de PvdA onderschreven begrotingsregels zou dat wel moeten. Bezuinigen betekent het snijden in overheidsuitgaven (verlagen van uitkeringen) of het verhogen van inkomsten (lastenverzwaringen) en die maatregelen raken de lagere inkomens altijd onevenredig hard. Het is niet zo gek dat Dijsselbloem dit onderwerp graag wat voor zich uitschuift.

Of SNS Reaal een systeembank is die door de staat gered had moeten worden, is voor mij geen uitgemaakte zaak. Het betalingsverkeer wordt door de banken gezamenlijk uitgevoerd en zou bij omvallen van SNS Reaal niet in gevaar zijn gekomen. Spaarders zijn veilig, want spaargelden zijn tot een redelijk bedrag (een ton) door de banken onderling gegarandeerd. En voor de crediteuren en aandeelhouders van SNS Reaal maakt het niet uit: zij zijn, het gemauw van VEB-voorzitter Jan Maarten Slagter ten spijt, in beide gevallen het haasje.

Laat dat even rustig op u inwerken.

Want waarom mag die rekening van 5 miljard niet bij die banken worden neergelegd? Waarom moeten wij dat betalen? Het betalen van dat bedrag maakt de positie van de banken er niet beter op, maar ze zullen er niet kapot aan gaan. Met de eigenaren van de banken (in het geval van de Rabo) of de aandeelhouders (bij ING en ABN Amro) hoef je geen medelijden te hebben en bovendien: ABN Amro is al genationaliseerd. Dat deel van de rekening komt met dezelfde snelheid bij ons terug. En Dijsselbloem laat de banken wel voor 1 miljard meebetalen. Waarom dan niet voor de volle mep?

Het lijkt erop dat Dijsselbloem is bezweken onder de druk van Boele Staal en zijn maatjes, de bankenlobby. De bankiers vinden dat ze al genoeg voor hun kiezen hebben gekregen. Dat ze al lang genoeg in het verdomhoekje hebben gezeten. Ze hebben gedreigd om een te hoge aanslag van Dijsselbloem in de vorm van hogere kredietkosten direct door te schuiven naar hun klanten. En dat bent u.
Als Dijsselbloem straks gaat bezuinigen om de aankoopkosten van SNS Reaal op te vangen dan kiest hij er dus voor om mensen die tegen hun zin afhankelijk zijn van overheidsuitgaven te korten ten gunste van mensen die vrijwillig leningen aangaan om (bij voorbeeld) te dure huizen te kopen. Hij naait zijn eigen electoraat om het VVD-electoraat te kunnen bedienen.

De PvdA lijkt nu echt volledig de weg kwijt te zijn. Want waarom regeren als je niet van plan bent om beleid uit te voeren dat goed is voor je kiezers? Je zou nog kunnen argumenteren dat je 'in het landsbelang' een maatregel neemt. Maar zelfs die argumentatie blijft achterwege. Er worden door Dijsselbloem maar twee belangen gediend: het belang van de bankensector en het belang van de huiseigenaar.
Ik denk dat PvdA voor het laatst aan een kabinet deelneemt. Dat hebben de 'socialisten' aan zichzelf te danken.