zondag 31 juli 2011

Nog een weekje werken en dan ben ik een weekje vrij. Helaas heb ik geen gelegenheid voor een vlucht naar Benissa, maar een weekje Amsterdam is ook vakantie.
Ik ga eens lekker koken en wat gerechten aan mijn repertoire toevoegen. Ter voorbereiding zit ik nu al met mijn neus in de kookboeken en dan vooral A book of Mediterranean food, de klassieker van Elizabeth David, heruitgegeven door de New York Review of Books (en voorzien van een voorwoord door Clarissa Dickson Wright, die U weer kent als de helft van de Two Fat Ladies). Daarnaast geeft Rick Stein ook een handje bij, met zijn Mediterranean Escapes en zijn tour door de Spaanse keuken, deze weken op BBC 2.

zondag 10 juli 2011

Vlak voordat ik op vakantie ging overleed Patrick Leigh Fermor. Iedereen die wel eens een rugzak heeft omgehangen moet A time of gifts hebben gelezen, over zijn wandeling vlak voor de Tweede Wereldoorlog van Hoek van Holland naar Istanbul. Net als het even briljante The Songlines van Bruce Chatwin is dit een boek waar je acute reisjeuk van krijgt. In Benissa heb ik gelukkig nog een boek van Leigh Fermor in de kast staan en dat past in het huidige tijdsgewricht: Mani: Travels in the Southern Peloponnese. Maar dit is een boek uit 1958 dus geen woord over de Griekse schuldencrisis of de terugbetaling van die schulden met acceptgyros. (Met dank aan Nellie.)

zaterdag 9 juli 2011

Franco is dood, Spanje is een democratie maar de burgeroorlog en het schisma (goed of fout, republikein of franquist) in de Spaanse samenleving is nooit ver weg. Javier Cercas maakt dit op een meeslepende manier inzichtelijk in Anatomia de un instante (Anatomie van een moment) over de couppoging van luitenant-kolonel Tejero op 23 februari 1981.

Cercas schreef al eerder een fraaie roman naar aanleiding van een gebeurtenis uit de burgeroorlog: Soldados de Salamina (Soldaten van Salamis). En boeken zijn niet de enige manier waarop het verleden weer terugkomt. Er worden onderzoeken ingesteld naar de vele mensen die verdwenen zijn, en waarvan niemand weet waar en hoe ze geëindigd zijn. Geëxecuteerd en anoniem begraven waarschijnlijk. Beide partijen hebben zich aan deze wandaden schuldig gemaakt, maar het is op een of andere manier meer geaccepteerd om met het beschuldigende vingertje naar de franquisten te wijzen.
Onlangs beweerde ook weer eens iemand nu echt te weten waar Federico Garcia Lorca begraven ligt, dichter en lieveling van republikeins links en vermoord door de franquisten. Maar ik heb nog niet gehoord dat zijn graf nu ook echt gevonden is.

Terug naar 23F, zoals de Spanjaarden de bezetting van het parlement naar analogie van 9/11 nu noemen. Anatomia de un instante is niet alleen een reconstructie van die couppoging, maar gaat ook over herinnering. Want velen, ook ik, herinneren ons die gebeurtenissen live op televisie te hebben gezien. Mis. De televisiebeelden zijn pas later uitgezonden, het enige live-verslag was op de radio. Ik heb eerst geprobeerd die beelden uit mijn geheugen terug te halen, voordat ik ze op youtube opzocht. Mijn beeld van Tejero met zijn martiale snor, zwaaiend met zijn pistool, klopte wel maar zijn mede-putchisten van de Guardia Civil waren bij mij uit beeld verdwenen.

De putsch is maar een onderdeel van het verhaal van 23F. Eigenlijk gaat het over de Transitie: de overgang van het franquisme naar de democratie, en hoe die Transitie van toeval en persoonlijke agenda's aan elkaar hing. De uitkomst van dat proces stond van te voren niet vast.
Het verhaal van 23F is ook het verhaal van de rehabilitatie van Adolfo Suarez, de eerst benoemde en vervolgens democratisch gekozen premier. En van prins en later koning Juan Carlos die, gekneed en gevormd door Franco, zag dat de enige overlevingskans voor de monarchie de constitutionele monarchie is, zonder enige bevoegdheid voor de koning. Maar bij de putschpoging van '81 zal hij getwijfeld hebben. Het heeft waarschijnlijk niet veel gescheeld of hij had de kant van de putchisten gekozen. De geschiedenis van Spanje had er dan anders uitgezien.

zaterdag 2 juli 2011

Tijd voor El Cid, want het is de week van de Moros y Cristianos in de Marina Alta. Eerst Moraira (iets meer toeristisch), nu Benissa.
Moros y Cristianos is het feest van de herovering van Spanje door de christenen op de Moren. De Moren, dat zijn de Berbers en wat de politie in Nederland nu naffers noemt. Er is niets nieuws onder de zon.

El Cid Campeador heette gewoon Rodrigo Diaz. De naam Cid komt niet uit het Spaans maar uit het arabisch, van sayyid (ouderwets) naar het modernere sidi of si, dat allemaal baas of heer betekent. El jefe dus. Campeador komt van campi doctoris, een term uit het Romeinse leger die zoveel betekent als dril-instucteur.
Het is goed om te beginnen met de Historia Roderici, de biografische basistekst uit het begin van de twaalfde eeuw. De oudste vermelding van El Cid is overigens een gedicht uit ca. 1088, de Carmen Campi Doctoris.
The quest for El Cid van Richard Fletcher geeft een uitstekende historische context. El Cid heeft bij ons in de buurt behoorlijk huisgehouden, met de inname van Denia en de roof van kostbaarheden uit Polop.

Eigenlijk was El Cid een ordinaire huurling, die zijn diensten zowel aan de christelijke koningen als aan de moorse zetbazen verkocht. Zijn heldenrol in de Reconquista is pas later verzonnen, met als belangrijkste bron de Cantar de Mio Cid, een cantar de gesta uit 1207 (vroegst bekende kopie), toegeschreven aan Per Abbat.
In 1094 heroverde El Cid Valencia, en hoewel dat hij dat uit naam van de christelijke koning Alfonso deed, maakte hij er z'n eigen rijkje van, even christelijk als moors. Ook toen was de praktijk van het samenleven diffuser en pragmatischer dan de theorie van de religie. En ook de Reconquista was niet het doelgerichte en gestuurde proces zoals de Spanjaarden zich dat nu graag herinneren en herbeleven in de feesten. Het was eerder een amorf zooitje.

vrijdag 1 juli 2011

Leven als God in Benissa – een korte handleiding.

Zondag 19 juni
Recordoversteek, in zes uur van deur tot deur. Van 17 graden en slagregen in Amsterdam naar 27 graden en zon in Benissa.

Om tien uur 's avond klinkt er een enorm geknal en gedreun. Vuurwerk! Natuurlijk, we zijn in Spanje. Ze steken hier al vuurwerk af als ze 's morgens de gordijnen open doen. Nu is het voor het feest van Moros y Cristianos in Moraira, vijf kilometer verderop.

Maandag 20 juni
Heerlijk geslapen onder een enkel lakentje en met het raam wagenwijd open - en nog was het warm. Vandaag alweer stralend weer.

Lunchen bij Jan en Joep – Gan en Goep worden ze hier genoemd – met uitzicht over Moraira. Ze serveren een smakelijke, verzorgde lunch met een goed glas wijn. Ik word bijgepraat over het wel en wee van de expat-society en dus ga ik goed voorbereid de rest van mijn vakantie in.

Dinsdag 21 juni
Tegen borreltijd komt aannemer Miguel langs. De schade van een stuurfoutje moet worden hersteld en op het terras moet wat voegwerk worden gerepareerd. Miguel komt het werk opnemen. Het valt op zich mee, maar het wordt lastig om het nieuwe voegwerk in dezelfde kleur te krijgen. Eigenlijk moet dan alles opnieuw. 'Mucho trabajo,' zucht hij.

Woensdag 22 juni
Boodschappen doen in Benissa betekent ook een bezoek aan het terras van Conchi, in hartje Benissa. Daar ga ik natuurlijk aan de blanco y negro, maar omdat ook de honger knaagt aan een cafe solo met een tostada.
Tony en Raquel (Raquel is de dochter van Conchi) hebben baby Paul gewoon meegenomen. Hij gaat op het terras van hand tot hand, want Spanjaarden zijn babyknuffelaars. Als het tijd wordt voor een tukje heeft het ventje geen zin. Dat betekent dat Tony rondjes met hem om de fontein loopt, net zolang tot het meneer belieft te gaan pitten. Terwijl Tony rondjes loopt, bedient Raquel het terras.

Gezien bij de Mercadona, tussen de whiskey´s: Alcatraz blended spirit 30%, € 3,98 per liter. Een blindengeleidehond wordt meegeleverd.

‘s Avonds dineren we bij de Van D.’s. Dit is inderdaad de naamgever van de wereldberoemde croquetten en van de hoofdstedelijke eetsalon. Bij de borrel komen natuurlijk de bitterballen van eigen merk op tafel. Die zijn hier in Spanje namelijk prima verkrijgbaar.
De Van D.’s wonen in de buurt van Teulada, met een schitterend uitzicht over de vallei naar beneden, naar Moraira. Verleden jaar was hun huis nog in volledige verbouwing (zeg maar restauratie) en ik had er een hard hoofd in of het nog goed zou komen, zoveel verborgen verbreken kwamen aan het licht. Nu kan ik niet anders zeggen dat het schitterend is geworden.

Donderdag 23 juni
Tuinman Pepe is met de beregeningsinstallatie aan het klooien. De pomp blijkt kuren te hebben, dus daar moet een techneut bij komen.

Lunchen bij Carambano in Moraira. De calamares van Nancy zijn nog altijd de beste van de Marina Alta.

Het nieuws van de vrijspraak van Wilders bereikt ook Benissa. Fiat iustitia et pereat mundus, zei Ferdinand I al.
Maar waarom is de achterban van Wilders toch zo boos? (En stemmen ze op die idioot?) De wet van het toenemend belang van het overschot biedt een verklaring. Hoe meer negativiteit uit de realiteit verdwijnt, hoe meer ergernis de nog overgebleven negativiteit wekt, juist omdat die minder wordt. De verworvenheden, de economische en maatschappelijke vooruitgang worden als vanzelfsprekend beschouwd en de aandacht richt zich op 'het kwaad' dat nog bestaat. Jammer alleen dat hun analyse van 'het kwaad' niet klopt. Ze hoeven niet verder te kijken dan in de spiegel.

Vrijdag 24 juni
Het is bewolkt. Goed voor Miguel, die wat klusjes komt doen, zoals het herstellen van de gevolgen van een stuurfoutje van B.

Nachbarin Frau E. komt een hapje eten. We vergelijken Amsterdam en München, wat kost een bezoek aan opera en concert, en hoe gemakkelijk kom je aan kaartjes? Amsterdam is zo gek niet, qua prijzen en beschikbaarheid. Frau E. heeft ook hausgemachte sinaasappelmarmelade meegenomen, die ik in dank aanvaard. Ik weet inmiddels dat zij dat zeer, zeer goed kan.

Zaterdag 25 juni
Mucho calor, met een strakblauwe lucht en een priemend zonnetje. Maar vandaag is het de dag van het benefietconcert voor Joel.
Joel kreeg vier jaar geleden, twee jaar oud, hersenvliesontsteking en raakte ernstig gehandicapt. Behandeling is niet mogelijk, therapie die zijn klachten verlichten wel. Die therapie wordt ergens in Galicië gegeven en kost klauwen met geld. De Rotary van Benissa-Teulada zamelt hiervoor geld in: 'Todos por Joel'.

De Rotary probeerde eerst het concert in het gloednieuwe auditorium van Teulada te organiseren. Dat auditorium is een megalomaan project van de vorige burgemeester geweest. P. Heeft veel goeds voor Teulada/Moraira gedaan, zoals het opknappen van de boulevard en de straten van Moraira. Maar een concert- annex congreszaal met 600 stoelen is voor een durp van 11.000 inwoners een beetje bovenmaats, zelfs als je die zaal een regionale functie toedicht.
Men kwam er met Teulada niet uit, omdat de Rotary niet zelf de kaartverkoop mocht organiseren. Er werd uitgeweken naar de oude timmerfabriek van Ivars in Benissa. Die timmerfabriek is door Pasqual, de architect die ook ons huis heeft getekend, omgebouwd tot een eenvoudig maar smaakvol ingericht cultureel centrum.

Bij iedere winkel in Benissa hangen affiches voor het concert, en die ene winkelier die er nog geen een heeft, beklaagt zich op hoge toon. Bij de BP staat een leeg olieblik op de balie als collectebus. Uiteindelijk worden er meer dan 400 kaarten verkocht.
Wat mogen we verwachten? Het Orquesta Jovenes de la Provincia de Alicante o.l.v. Francisco Maestre (sic) speelt het eerste vioolconcert van Bruch (Andrei Frolov, viool) en twee stukken van De Falla: El Amor Brujo (Concha Marcos De León, mezzosopraan) en Danza de la Vida Breve.

We zijn op tijd, omdat er een handje bij gegeven moet worden met het innemen van de kaartjes. Her orkest speelt in (de trombonist gaat los op My Way) en verder is het een prettige chaos. Er sjouwt een dame met een dwarsfluit langs, in mijn ogen is ze iets te oud voor een jeugdorkest. Oh nee, het is de moeder van de fluitiste.
Het publiek is met moeite de zaal in te krijgen omdat de foyer een meet-and-greet van de lokale society is geworden. Uiteindelijk lukt het. De zaal zit vol, een dikke 200 man. Als iedereen die een kaartje had gekocht was op komen dagen, was er een probleem geweest.

Na de verplichte toespraak van el presidente van de Rotary mogen we beginnen. De akoestiek valt mee. Het orkest ook, alleen het koper laat af en toe een nootje vallen. De ramen van de zaal staan open en ik hoop dat er buiten geen autoalarm af gaat.
Prolov speelt Bruch adequaat, maar ik heb het natuurlijk wel eens beter gehoord. In januari nog, met Joshua Bell en het KCO. Maar dat is natuurlijk geen eerlijke vergelijking.
Zoals verwacht wordt er tussen de delen geklapt. Ik denk dat zeker de helft van de aanwezigen voor het eerst bij een klassiek concert is.
Er is geen pauze en we gaan meteen door met De Falla. El Amor Brujo is voor de mezzo te hoog gegrepen, of eigenlijk te laag, want onderin blijft ze er bijna in. Gelukkig komt ze niet goed boven het orkest uit, dat stevig tekeer gaat.
Na de Danza de la Vida Breve wordt er goedbedoeld maar wat rommelig bedankt. Het is niet duidelijk wie wat moet doen en de boeketten zijn even kwijt. Maar als dat allemaal is geregeld mogen we naar huis. Het koper schalt nog na in mijn hoofd.

Zondag 26 juni
Onderdeel van een verblijf in Benissa is altijd drank en etenswaren inslaan voor Amsterdam. Ik ben bijna door de brandy heen en die is onmisbaar voor een caragilio, een cafe solo met brandy, suiker en een stukje citroenschil. Heerlijk als ontbijt.

Maar eerst gaat de telefoon. M. zegt de lunchafspraak af. Ze heeft net ruzie gemaakt met haar vent en nu geen zin meer. Jammer, want nu heb ik M. En J. deze hele week niet gezien.
M. is de moeder van M.C. en A. A. is getrouwd met Nancy, de uitbaatster van Carambano, alwaar men zoals u inmiddels weet de beste calamares van de Marina Alta eet.
M.C. heeft ons bij gedoe rond het huis juridisch geadviseerd en is getrouwd met P. P. is de eerder genoemde voormalig burgemeester van Moraira en Teulada. Hij is bevorderd en maakt nu deel uit van de deelregering van Valencia, als minister van volksgezondheid en als tweede man achter Francisco Camps. PP dus, en dat is een minpuntje.
Maar behalve dat M. chagrijnig op haar vent was, was ze ook dolgelukkig, want haar kleindochter (de dochter van M.C. en P.) had net de eerste prijs in een wiskundecompetitie behaald. Die kleine meid komt er dus wel, ook zonder de politieke connecties van pa.

In de Pepe la Sal loop ik bij de kassa M.C. tegen het lijf. Niet de hierboven genoemde maar de professor (viool) aan het conservatorium van Alicante die het concert van gisteravond voor een belangrijk deel mogelijk heeft gemaakt. We genieten even na van de geslaagde avond en ik complimenteer haar met het resultaat. Dan moet ik snel op zoek naar de brandy, want op zondag sluit de tent om half twee.

Maandag 27 juni
Eerder deze week bleek dat de pomp van de beregeningsinstallatie het loodje had gelegd. Angel komt een nieuwe pomp monteren. Dat heeft wat voeten in de aarde, want als je een afspraak met hem maakt, moet je hem de avond ervoor en op de dag zelf nog eens bellen, anders is hij het vergeten. Aan de andere kant, met zijn rekeningen is hij ook nooit heel vlot. Angel levert goed werk, en is altijd bereid om te komen, ook voor kleine rotklusjes.
We testen de nieuwe pomp. Die geeft iets meer druk en dat was Angel vergeten te vertellen: slangverbindingen springen los en nu wordt ook het terras van voor tot achter beregend, incluis mijzelf. Niet erg met dit warme weer.

Dinsdag 28 juni
Terug naar de hoofdstad. Ik zit tussen een grote ploeg van het type joviale Amsterdammer dat door Kees Prins zo goed wordt neergezet. Lang niet zo'n leuke vlucht gehad.